Open Vld wil in het federale parlement het debat heropenen over euthanasie voor mensen met hersenaandoeningen, waaronder dementie. “De euthanasiewet wordt volgende maand twintig jaar. Het is hoog tijd om op de ingeslagen weg verder te gaan en de tekortkomingen van de huidige wetgeving weg te werken.”, zegt Kamerlid Robby De Caluwé (Open Vld). Onder zijn impuls organiseert Open Vld op 24 mei een colloquium over twintig jaar euthanasiewet.
Op 28 mei 2002 keurde het Belgische federale parlement onder liberale impuls de euthanasiewet goed. Ons land speelde samen met Nederland een pioniersrol en gaf mensen die ondraaglijk en uitzichtloos fysiek en psychisch lijden het recht op een zelfgekozen levensbeëindiging. “Elke mens moet zelf in alle vrijheid kunnen beslissen over een waardig einde van het leven als je ongeneeslijk ziek bent. Dat is essentieel voor ons liberalen”, zegt kamerlid Robby De Caluwé (Open Vld) . “In 2002 heeft de paarsgroene regering de euthanasiewetgeving in het leven geroepen. De afgelopen twintig jaar is het draagvlak voor dat recht op euthanasie in de samenleving alleen maar breder geworden en veralgemeend. De wet werd onder impuls van voormalig Kamerlid Jean-Jacques De Gucht ook uitgebreid naar minderjarigen die ondraaglijk lijden. Wij zullen als liberalen er altijd over waken dat elk mens van dit recht kan gebruik maken wanneer zij of hij dat zelf wil.”, aldus De Caluwé.
Oplossing voor mensen met een cerebrale aandoening dringt zich op
Kunnen we als samenleving mensen met een hersenaandoening zoals dementie negeren, die duidelijk op het moment dat ze bewust waren hebben aangegeven dat zij niet willen verder leven als ze zich in een mensonterende fase van hun ziekte bevinden?
“Je moet vandaag volledig bewust en wilsbekwaam zijn om tot euthanasie over te kunnen gaan”, leggen Kamerleden Robby De Caluwé (Open Vld) en Katja Gabriëls (Open Vld) uit. “Je kan ook een wilsverklaring ondertekenen waarin je verklaart euthanasie te vragen wanneer je wilsonbekwaam zou worden, maar die mag enkel worden toegepast wanneer je in een onomkeerbare coma belandt. Denk bijvoorbeeld aan een zwaar ongeluk.”
Kamerleden De Caluwé en Gabriëls: “Hoe we moeten omgaan met mensen die door een hersenaandoening niet meer in staat zijn om hun wil duidelijk te maken is een bijzonder moeilijk debat. Maar dat betekent geenszins dat we het debat uit de weg moeten gaan. Het is juist door de verschillende problemen te bespreken dat we kunnen komen tot een gedragen en verdedigbaar voorstel, dat een antwoord kan bieden aan de soms mensonterende toestanden die we vandaag kennen.”
Volgens de liberalen is dit een groot en groeiend probleem dat tot schrijnende toestanden leidt. “Mensen met dementie die niet volledig willen aftakelen, worden nu eigenlijk verplicht om ‘te vroeg’ euthanasie te vragen en te krijgen op een moment dat ze nog volledig wilsbekwaam zijn en binnen het toepassingsgebied van de wet vallen. Deze keuze om vroeg te sterven is hartverscheurend, want deze personen zouden ongetwijfeld nog mooie momenten kunnen beleven in hun leven”, zegt Katja Gabriëls. “De voorbeelden van Alzheimer-patiënten die kozen om ‘te vroeg’ een beroep te doen op de euthanasiewet zijn talrijk. Schrijver Hugo Claus is er een van, maar recent nog belichtte ook het één-programma ‘Restaurant Misverstand’ deze problematiek.
In het Parlement, waar anders?
Van bij de eerste debatten is Open Vld voorstander geweest om het debat rond euthanasie zo ruim mogelijk te voeren. Een debat dat er gekomen is om een oplossing te bieden voor artsen die vervolgd konden worden op het moment dat zij hun patiënten die fysiek en/of psychisch lijden, op hun vraag, willen helpen. Een debat dat ervoor wou zorgen dat we een oplossing konden bieden voor patiënten die zich in een uitzichtloze en pijnlijke situatie bevinden. Een debat waarbij we naar de realiteit keken in plaats van deze om dogmatische redenen te ontkennen.
Anno 2022 dienen we dit debat verder te voeren. In alle sereniteit. Daar waar het debat gevoerd moet worden: in het parlement.
“Deze problematiek leeft ook duidelijk bij de bevolking. Iedereen kent wel iemand die aan dementie lijdt en aftakelt. Tegen 2035 komen er de helft meer mensen met dementie bij in onze samenleving. Een petitie van prof Wim Distelmans en LEIF is al bijna 84.000 keer ondertekend, zeggen De Caluwé en Gabriëls. Uiteraard wil Open Vld de afspraken uit het regeerakkoord omtrent ethische vraagstukken respecteren. “We hebben respect voor ieders standpunt”, aldus de liberalen, “maar dit mag wel geen stilstand inhouden in zo’n belangrijke problematieken. Er moet dus wel zicht komen op een oplossing.”
Colloquium op 24 mei
Op dinsdagavond 24 mei organiseert Open Vld samen met Liberas een colloquium over de twintigste verjaardag van de euthanasiewet.
“Op de agenda staan panelgesprekken over het verleden en de toekomst van de euthanasiewet met betrokken politici en experts uit de gezondheidszorg,” zegt voorzitter Egbert Lachaert. “Met dit colloquium wil onze partij deze ethische verworvenheid vieren en dit belangrijk thema hoog op de politieke en maatschappelijke agenda houden.”