Het aantal corona-overlijdens in België bevat zowel de overlijdens van bevestigde corona-patiënten als de overlijdens die vermoedelijk te wijten zijn aan het coronavirus. Het maakt dat ons land geconfronteerd wordt met zeer hoge overlijdenscijfers en internationaal slecht scoort. Kamerlid Robby De Caluwé (Open Vld) wijst op de noodzaak van een volledig en duidelijk overzicht van het aantal zieken en overledenen en wil uniforme maatstaven tussen landen: “Zo wordt de enorme hoeveelheid aan cijfers in de juiste context geplaatst, zodat iedereen ze beter kan begrijpen. Het vermelden van het oversterftecijfer is dringend nodig”.
Duidelijk overzicht
We krijgen sinds het begin van de crisis een dagelijkse rapportering van het aantal besmette personen en sterfgevallen in België door Sciensano, het Belgisch instituut voor gezondheid. Sciensano maakt een uitgebreid overzicht van het aantal bevestigde gevallen met COVID-19, het aantal sterfgevallen in ziekenhuizen en in woonzorgcentra (geteste en mogelijke gevallen) en het aantal opnames en ontslagen in en uit het ziekenhuis.
Federaal volksvertegenwoordiger Robby De Caluwé (Open Vld) merkt in de Kamercommissie Gezondheid en Gelijke Kansen van vrijdag 17 april op dat de rapportering van sommige overlijdens later wordt meegedeeld of uitblijft: “We lezen nu in de dagelijkse rapportering van Sciensano dat er op dit moment nog gegevens op vlak van overlijdens ontbreken en men stelt dat het aantal sterfgevallen in woonzorgcentra voor Wallonië een onderschatting is als gevolg van technische problemen in het meldingssysteem.”. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) antwoordde dat “het aantal sterfgevallen soms niet overeenkomt met het aantal nieuwe sterfgevallen dat de dag ervoor plaatsvond, omdat de gegevensverzameling in het midden van de dag wordt afgesloten. Bovendien kan er een vertraging van enkele dagen zijn tussen het overlijden en het moment waarop de arts de regionale autoriteiten op de hoogte brengt van het overlijden.”
Indicator oversterfte
De Caluwé pleit voor een duidelijkere rapportering via het zogenaamde oversterftecijfer, ofwel het verschil tussen het aantal verwachte overlijdens in een maand en het effectieve aantal overlijdens in die maand (m.a.w. hoeveel mensen méér overlijden dan verwacht). Het aantal verwachte overlijdens wordt bepaald door factoren als ziektes, levensverwachting, seizoen etc. De Caluwé verklaart dat dit een correcter weergave is van de realiteit: “Dat is heel interessant om te weten. In de week van 16 maart was het aantal overledenen 265 hoger dan voorspeld. In de week van 23 maart waren dat 923 mensen en in de week van 30 maart zelfs 1.700 mensen. Dat waren bijna allemaal overlijdens van mensen ouder dan 65 jaar.”
De Caluwé benadrukt dat het goed is dat er beslist is om de opdeling te maken van het aantal corona-overlijdens in België dat zowel de overlijdens van bevestigde corona-patiënten als de overlijdens die vermoedelijk te wijten zijn aan het coronavirus bevat: “Onder leiding van Minister De Backer heeft de Taskforce ervoor gezorgd dat de testcapaciteit aanzienlijk wordt verhoogd naar 10.000 testen per dag en ook de rusthuisbewoners worden getest. Hoe meer testen er voorhanden zijn, hoe duidelijker het globale beeld kan gevormd worden over het aantal zieken en overlijdens dat het virus aanricht.” Door de opdeling kan de overschatting – die ernstige gevolgen kan hebben – gedeeltelijk worden ingeperkt: “Door overschatting kunnen mensen bang worden want niet alle overlijdens zijn het gevolg van COVID-19. Het zou ook nadelig kunnen zijn bij het openstellen van grenzen van andere landen, omdat die landen onterecht worden afgeschrikt door het hoge sterftecijfer in België.”
Onmogelijke vergelijking met andere landen
België wordt geconfronteerd met zeer hoge overlijdenscijfers ten opzichte van het buitenland. De Caluwé verklaart dat vergelijken met het buitenland niet mogelijk zijn, omdat daar andere maatstaven worden gehanteerd: “In Nederland worden bijvoorbeeld enkel de bevestigde gevallen geteld in de overlijdensstatistieken. Bij ons worden ook het aantal vermoedelijke corona-overlijdens erbij gerekend.” Om die reden is het oversterftecijfer belangrijk volgens Kamerlid De Caluwé: ”We zien dat Nederland lagere overlijdenscijfers heeft, maar dat men bij het afzetten tegen de genoteerde oversterfte mogelijk twee keer zoveel overlijdens ten gevolg van corona moet noteren.” Daarom moet volgens De Caluwé elk land dezelfde maatstaven hanteren.